Czy na pergolę trzeba mieć pozwolenie?

6 października 2025

Chcesz zacienić swój taras i zastanawiasz się, czy zabudowa pergolą wymaga zgody? Taka inwestycja w pewnym stopniu ingeruje w krajobraz, ale przecież nie jest tak inwazyjna jak budowa domu. Co mówią na ten temat przepisy? Nawet tutaj trudno o jednoznaczne informacje. Zebraliśmy je dla Ciebie i zinterpretowaliśmy, co będzie pomocne, jeśli szukasz odpowiedzi na pytanie, czy budowa pergoli wymaga pozwolenia.

Pergola – co to właściwie jest według prawa?

Na początek mała niespodzianka: polskie prawo budowlane nie definiuje wprost pergoli. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, rozróżnia budynki, budowle i obiekty małej architektury, ale nie wskazuje jednoznacznie, gdzie w tym wszystkim mieści się pergola.

Dlatego urzędnicy traktują pergole w różny sposób, w zależności od:

• konstrukcji (lekka, ażurowa czy pełna zadaszona),
• funkcji (czy to tylko dekoracja, czy raczej altana, która może pełnić rolę budynku rekreacyjnego),
• lokalizacji (w środku działki, przy granicy czy na tarasie).

Efekt? To, co dla jednego inwestora jest tylko elementem małej architektury, w oczach innego urzędu może już być pełnoprawnym obiektem budowlanym.

Kiedy pergola nie wymaga pozwolenia?

W wielu przypadkach pergolę można postawić bez przechodzenia przez pełną procedurę administracyjną. Zgodnie z przepisami:

• zgłoszenia ani pozwolenia nie wymaga budowa obiektów małej architektury, takich jak huśtawki, piaskownice czy właśnie lekkie pergole ogrodowe,
• jeżeli pergola ma niewielką powierzchnię, lekką konstrukcję i pełni głównie funkcję dekoracyjno-osłaniającą, zwykle nie trzeba niczego zgłaszać.

Przykład: aluminiowa pergola z lamelowym dachem, ustawiona w centralnej części działki, daleko od granicy z sąsiadem – taka inwestycja w większości przypadków nie będzie wymagać ani zgłoszenia, ani pozwolenia.

Kiedy zgłoszenie jest konieczne?

Zgłoszenie budowy to „lżejsza” procedura niż pozwolenie. Składa się je w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta, a jeśli urząd nie zgłosi sprzeciwu w ciągu 21 dni, można zaczynać prace.

Pergola wymaga zgłoszenia, gdy:

• jej powierzchnia przekracza 35 m²,
• powstaje w liczbie większej niż dwie na każde 500 m² działki,
• jej funkcja zaczyna zbliżać się do altany – np. ma pełne zadaszenie, ściany boczne, a nawet instalacje elektryczne czy ogrzewanie.

W takim wypadku urząd może uznać, że to już nie „mała architektura”, ale obiekt wymagający kontroli formalnej.

Pergola a pozwolenie na budowę

Najbardziej skomplikowany scenariusz to sytuacja, gdy pergola przekracza obszar oddziaływania działki.

Co to oznacza w praktyce?

• Pergola rzuca cień na sąsiednią działkę w sposób istotny,
• Odprowadza wodę opadową na cudzy teren,
• Zasłania okna sąsiadowi albo ogranicza jego komfort użytkowania nieruchomości.

Wtedy urząd może wymagać pozwolenia na budowę, a inwestor będzie musiał przejść pełną procedurę administracyjną, łącznie z projektem przygotowanym przez architekta.

Lokalne przepisy – pułapka, o której wielu zapomina

Nawet jeśli prawo budowlane jest dość ogólne, to miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP) potrafi zmienić wszystko.

Plany miejscowe często określają maksymalną wysokość obiektów, dopuszczalną zabudowę dodatkową, zasady estetyki przestrzeni.

W praktyce może się okazać, że w danej gminie istnieje ograniczenie dotyczące wysokości obiektów ogrodowych albo zakaz wznoszenia zadaszeń w określonej odległości od granicy działki. Najbardziej wiążące i aktualne informacje otrzymasz więc w urzędzie gminy.